Kolej od momentu swojego powstania odgrywała bardzo ważną rolę w kontekście nie tylko gospodarczym, ale i strategicznym. Jej doprowadzenie do Gniezna 150 lat temu w 1872 roku było nie tylko przedsięwzięciem, które ułatwiało komunikację cywilnej ludności oraz handel, ale także szybki przerzut wojsk pomiędzy różnymi częściami Prus. Dowodem sprawności tego transportu były już wojny z początku lat 70. XIX wieku, toczone przez Niemców z Francuzami i Austriakami.
Prawdziwy egzamin mobilności kolej przeszła dopiero w momencie wybuchu I wojny światowej. Stała się ona nie tylko środkiem transportu dla wojska zaborczego, ale w momencie zaiskrzenia powstania wielkopolskiego, pozwoliła na bardzo szybki rozwój wydarzeń i w tym kontekście - wsparła działania wyzwoleńcze dzięki również polskim maszynistom, obsłudze składu czy całego zaplecza.
W najbliższą niedzielę 4 września o godzinie 15 będzie okazja ku temu, by posłuchać o znaczeniu kolei w czasie walk o niepodległość. Oprowadzanie rozpocznie się w parku przed dworcem kolejowym - zbiórka przy pomniku króla Przemysła II i poprowadzi je Maciej Elantkowski.