Celem wystawy jest zaprezentowanie relacji Polski piastowskiej i Rusi kijowskiej we wczesnym średniowieczu, wspólnego polsko-ukraińskiego dziedzictwa historycznego.

Najważniejszym obiektem architektury sakralnej na Ukrainie jest Sobór Mądrości Bożej (Sobór Sofijski) w Kijowie z XI wieku, który znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO i zarządzany jest przez Narodowy Rezerwat „Sofia Kijowska”. Natomiast grodzisko na Ostrowie Lednickim z najlepiej zachowanymi w Polsce reliktami preromańskiej architektury pałacowo-sakralnej, najczęściej wskazywane jest jako miejsce, gdzie Mieszko I mógł zostać ochrzczony. Ostrów Lednicki, nazywany „Chrzcielnicą Polski”, zarządzany przez Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, uznany jest za Pomnik Historii.

Właśnie prezentacja tych elementów dziedzictwa, zabytków, stanowiących spuściznę kulturową Ukrainy i Polski, pierwsze chrześcijańskie budowle w obydwu tych krajach, jest podstawą wystawy i 5- letniej współpracy naukowej pracowników Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy i Narodowego Rezerwatu „Sofia Kijowska”.

Zgodnie z ustaleniami z 2021 r. wystawa ta w tej samej formie miała być prezentowana jednocześnie w Kijowie w pobliżu Soboru Mądrości Bożej i w Dziekanowicach w sąsiedztwie Ostrowa Lednickiego. Dlatego też wszystkie informacje na planszach są zamieszczone w trzech językach (tj. polskim, ukraińskim i angielskim). Niestety napaść Rosji na Ukrainę i tocząca się wojna pokrzyżowała nasze plany, w efekcie wystawa na razie udostępniona będzie tylko w Polsce.

Na ekspozycji będą przedstawione m.in. kontakty polsko-ruskie i rusko-polskie we wczesnym średniowieczu – przejawiające się między innymi poprzez związki dynastyczne władców obydwu krajów, obecność przedmiotów historyczno-kulturowych uznawanych za importy.

Jedna z plansz poświęcona jest pograniczu polsko-ruskiemu we wczesnym średniowieczu, w tym tzw. grodom czerwieńskim, które były nie tylko miejscem konfrontacji Piastów i Włodzimierzowiców, ale i obszarem współpracy, kontaktów poddanych obu dynastii. Początkiem naszego sąsiedztwa.

Chcemy pokazać, że sojusze małżeńskie potomków Mieszka I i Włodzimierza Wielkiego odegrały ważną rolę w kontaktach między Polską a Rusią Kijowską, dzisiejszą Ukrainą. W X-XII w. prawdopodobnie zawarto ponad 20 takich związków, które jak pokazuje historia i odkrycia archeologiczne (w Kijowie i na Ostrowie Lednickim) były bardzo silnym czynnikiem interakcji kulturowych, przyczyniając się do zaciśnięcia związków narodowych.

Szczególnie teraz, w tych trudnych i bolesnych dla Narodu Ukraińskiego chwilach, uwzględniając potrzebę popularyzacji wspólnej, bogatej historii Polski i Ukrainy oraz współpracy instytucji kultury chcemy pokazać rezultaty naszej wspólnej pracy, jaką jest wystawa, którą będzie można obejrzeć w Muzeum do połowy października 2022 r.

Ekspozycję objął honorowym patronatem Nadzwyczajny i Pełnomocny Ambasador Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej Andrij Deszczycia.