Ekspozycja powstała ona we współpracy z Instytutem Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jej tematem przewodnim są wyspy leżące na peryferiach ziem piastowskich w dobie wczesnego średniowiecza. Nowa wystawa prezentuje tematykę związaną z wyspami w północno-zachodnim obszarze władzy dynastii piastowskiej w pierwszym okresie jej panowania.
Wielkość, kształt, wysokość oraz lokalizacja wysp miały wpływ na ich postrzeganie przez ówczesnych mieszkańców tych terenów. Były to miejsca trudno dostępne, widoczne w krajobrazie, otoczone wodami, co nadawało im często wymiar symboliczny. Wykorzystywane w różnych celach często stawały się ośrodkami zarówno społeczno-politycznymi, jak i religijnymi. Znaczną liczbę takich miejsc rozpoznano na obszarach Pomorza, ziemi lubuskiej i północnej Wielkopolski – terytorium o rozwiniętej sieci hydrograficznej związanej ze zlewnią Odry i Warty oraz rzekami przymorza Regą i Parsętą − stanowiących peryferie monarchii wczesnopiastowskiej” – mówi Łukasz Kaczmarek, Kierownik Działu Naukowego Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, jeden z autorów wystawy.
Wystawę tę poświęcono fascynującym stanowiskom: Żółte – Nętno – Chycina – Nowy Dworek – Lubniewice. Zaprezentowano na niej około 200 zabytków pochodzących z tych miejsc. Są wśród nich pozostałości potężnych drewnianych konstrukcji mostów, pomostów czy platform budowanych wokół wysp. Zobaczą na niej Państwo również różnorodne przedmioty codziennego użytku (broń, ozdoby, narzędzia i oczywiście ceramikę), a także kości zwierząt oraz nasiona i pestki różnorodnych roślin, które towarzyszyły naszym przodkom przez wiekami. Zabytki ukazują nie tylko ich życie codzienne, ale także wysoki poziom technik budowlanych już od VIII w.
Na wystawie przedstawiono również wyniki badań prowadzonych w latach 2015-2020 w Instytucie Archeologii UMK pt. Człowiek na Pograniczu – Systemy komunikacji interregionalnej i ich infrastruktura transferowa na Niżu Polskim we wczesnym średniowieczu. Ziemia lubuska, Pomorze Środkowe, ziemia świecka i chełmińska, wschodnia Wielkopolska. Studium porównawcze realizowane było w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Za opracowanie wystawy ze strony UMK odpowiadają prof. dr hab. Wojciech Chudziak oraz dr Ryszard Kaźmierczak.
Wystawa potrwa do 27 lipca 2021 r. Serdecznie na nią wszystkich zapraszamy!
