Mając na uwadze historyczną rangę ośrodka, jakim był Ostrów Lednicki oraz jego znaczenie dla kultury polskiej, w 2009 roku dyrekcja Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy zwróciła się z wnioskiem do Zarządu Województwa Wielkopolskiego o ustanowienie nagrody, honorującej osoby i instytucje, które wniosły szczególny wkład w „zdobywanie i propagowanie wiedzy o Piastach — początkach naszego Państwa oraz [...] przekazywanie unikalnej wiedzy o dynastii piastowskiej w sposób przystępny przeciętnemu odbiorcy, także przez prezentowanie chronionego piastowskiego dziedzictwa kulturowego". Wniosek spotkał się z bardzo przychylnym przyjęciem Zarządu Województwa Wielkopolskiego, który w dniu 12 czerwca 2009 roku ustanowił „Nagrodę Lednickiego Orła Piastowskiego".
Nagrodę przyznaje raz w roku Marszałek Województwa Wielkopolskiego. Wnioski kandydatów do nagrody zgłaszane przez różne instytucje prawne i fizyczne rozpatruje i wyłania Kapituła Nagrody działająca w składzie: Arcybiskup Metropolita Gnieźnieński, Prymas Polski, Arcybiskup Metropolita Poznański, Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Dyrektor Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Prezes Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, Prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego i sekretarz Kapituły.
Nagroda ma charakter honorowy. Laureat otrzymuje brązową statuetkę przedstawiającą stylizowanego orła piastowskiego, u której podstawy widnieje nazwa Nagrody, imię i nazwisko uhonorowanego oraz rok edycji. Laureat otrzymuje także dyplom ozdobiony symbolicznym wizerunkiem orła nawiązującym do orła ze statuetki.
Jak poinformowano oficjalnie, laureatem tegorocznego wyróżnienia będzie Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Funkcjonujące od 1857 roku, było odpowiedzią mieszkańców Wielkopolski na próby likwidacji polskości w zaborze pruskim. Wobec zagrożenia kultury i nauki polskiej oraz braku możliwości zorganizowania wyższej uczelni Towarzystwo pomyślano początkowo jako stowarzyszenie humanistyczne i artystyczne. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk jest najstarszym działającym w sposób ciągły stowarzyszeniem naukowym w Polsce. Tematyka historyczna, a zwłaszcza zagadnienia związane z Piastami, była jednym z ważniejszych problemów podejmowanych w pracach członków Towarzystwa. Pośród wielu innych kwestii dzięki członkom Towarzystwa rozpoczęły się pierwsze naukowe badania piastowskich grodów na Ostrowie Lednickim, w Poznaniu, Gieczu, Gnieźnie i kilku innych. Środowisko to kształtowało tożsamość kulturową narodu polskiego w czasie zaborów. Dzieła swych poprzedników kontynuuje do dziś. Wręczenie nagrody przedstawicielom PTPN nastąpi 7 czerwca w Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy.
