Zima przyszła dość późno, a jej zasadniczy symptom w postaci mrozu i śniegu na początku stycznia dał się mocno we znaki głównie kierowcom. Od samego początku, co jest już pewną "tradycją", pojawiły się też głosy, informujące iż niektóre ulice nie są w ogóle odśnieżane, a na innych widziano pługi jadące z podniesionym do góry lemieszem. Dlaczego tak się dzieje?
Drogi na terenie Gniezna należą do czterech zarządców, z których każdy ma mniejszą lub większą ilość kilometrów do utrzymania:
- Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – drogi krajowe
- Zarząd Dróg Wojewódzkich – drogi wojewódzkie
- Powiatowy Zarząd Dróg – około 600 km dróg na terenie miasta i powiatu gnieźnieńskiego
- Urząd Miejski w Gnieźnie – ponad 300 ulic miejskich
Wszystkie drogi utrzymywane są w określonych standardach odśnieżania – interesującym dla nas będzie to, co się dzieje na drogach na terenie Gniezna. O ile drogi krajowe i wojewódzkie mają dość wysoki standard (I i II), to w przypadku dróg miejskich i powiatowych tak już nie jest. Przyczyna jest prosta – ograniczone finanse oraz możliwości logistyczne. Drogi miejskie utrzymywane są bowiem w III i IV standardzie, których zasady określa zarządzenie ministra.
III - oznacza tyle, że jezdnia odśnieżana jest na całej długości, a posypywana tylko na skrzyżowaniach z drogami, torami kolejowymi, na odcinkach o nachyleniu większym niż 4%, przystankach autobusowych i innych miejscach wyznaczonych przez zarządcę drogi. Dopuszcza się istnienie lokalnych utrudnień w ruchu samochodów osobowych. Drogowcy mają w tym przypadku nawet 6 godzin na oczyszczenie drogi.
IV - oznacza odśnieżanie jezdni na całej długości, posypywanie jej na odcinkach decydujących o możliwościach ruchu. W tym przypadku pługopiaskarki mogą się pojawić na drogach nawet po 8 godzinach od wystąpienia utrudnień. Takie są przepisy, które zawarto w zarządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej.
Odśnieżenie określonych dróg wcale nie oznacza, że po zakończeniu prac, pojazdy wkrótce pojawią się na wszystkich kolejnych ulicach miejskich.
Trasy i kolejność, jaką pokonują pługi lub piaskarki, jest dość zawiła, ale służy tylko i wyłącznie utrzymaniu dobrego stanu drogi na najważniejszych odcinkach w całym mieście. Jako pierwsze na odśnieżenie w III standardzie mogą liczyć ulice: Chrobrego (skąd wyjeżdżają pługi), Dąbrówki, Tumska, Rynek, Farna, Warszawska, Mieszka I, Plac 21 Stycznia, Łubieńskiego, Mickiewicza, Łaskiego, Słomianka, Jeziorna, Cierpięgi, św. Wawrzyńca, Jana Pawła II, Wolności, Pod Trzema Mostami, Roosevelta, Gdańska (zjazd w kierunku Trasy Zjazdu Gnieźnieńskiego) oraz Żwirki i Wigury (w tym ronda). To łącznie już prawie 13 kilometrów drogi i około 1500 m2 powierzchni, nie licząc dojazdu do chociażby ul. Wolności, która musi być odśnieżona priorytetowo ze względu na to iż łączy ona drogę krajową nr 15 (ul. Wrzesińska) z drogą wojewódzką (ul. Witkowską). Inny zarządca odśnieżyć tego odcinka nie może.
Kolejnych ulic, które podlegają odśnieżeniu (jednak już w IV standardzie) jest jeszcze więcej – łącznie 39 i są to głównie drogi boczne w centrum jak np. ul. Krzywe Koło, św. Michała czy ul. Kilińskiego, jak i główniejsze drogi zbiorcze na osiedlach, np. ul. Piekary, Paczkowskiego, Wierzbiczany, Biskupińska czy Orzeszkowej. Łącznie jest to kolejnych 16 kilometrów, które jak wiadomo, trzeba pokonać niekiedy w obie strony w celu odśnieżenia obu pasów jezdni. Dopiero w trzeciej kolejności odśnieżane jest dodatkowe 30 kilometrów innych dróg, które są wybierane po wskazaniu przez urząd.
Standaryzację systemu odśnieżania stosuje również powiat gnieźnieński (Powiatowy Zarząd Dróg), który na terenie Gniezna ma kilkadziesiąt kilometrów dróg do utrzymania. W III standardzie odśnieżane są m.in. ul. Wrzesińska (od ronda do ul. Kostrzewskiego), Dalkoska, Wyszyńskiego, 3 Maja, al. Reymonta, Konikowo, Budowlanych i Chudoby, Gdańska czy Słoneczna. IV kategorii jest m.in. ul. Libelta, Słowackiego, Gajowa, Grunwaldzka czy 17 Dywizji Piechoty oraz ul. Orcholska. Łącznie jest to prawie 30 km dróg, a jeszcze na odśnieżenie czekają jezdnie na terenie całego powiatu, których jest ponad 600 kilometrów, z czego w najlepszym III standardzie znajdują się tylko drogi na terenie Gniezna. Pozostałe - od IV do V to jezdnie na terenie gmin, które łączą większe miejscowości aż po małe wsie i osady, do których docierają drogi powiatowe.
Urząd Miejski prowadzi ponadto ręczne odśnieżanie także przejść dla pieszych, których jest około 120 oraz 28 przejść, schodów, skwerów czy placów, do których trzeba też niekiedy specjalnie dojechać. Priorytetowo traktowane są także miejsca postojowe w Strefie Płatnego Parkowania, które w przypadku intensywnych śnieżyc, mogą być oczyszczane dodatkowo a zebrane ilości śniegu - wywożone. Szczególnie było to widoczne kilka lat temu, kiedy z całego centrum Gniezna po wielodniowych opadach trzeba było się posłużyć wywrotkami.
Zarządcy dróg mając świadomość, że utrzymanie jezdni (głównie zimą) budzi w opinii publicznej wiele kontrowersji, udostępnia wszystkie dokumenty na stronach swoich urzędów. Część z tych informacji udostępniamy poniżej, gdyż bardzo często także do nas zwracają się Czytelnicy z pytaniami o stan jezdni, także wysyłając fotografie swoich ulic.
- Wykaz zarządców dróg na terenie Gniezna
- Zasady utrzymania dróg miejskich wraz z załącznikami
- Spis ulic podlegających zimowemu utrzymaniu przez Miasto Gniezno
- Spis skwerów, deptaków, przejść dla pieszych oraz schodów, podlegających zimowemu utrzymywaniu
- Spis ulic osiedlowych i parkingów na terenie Gnieźnieńskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, których utrzymaniem zajmuje się Miasto Gniezno
- Zasady utrzymania dróg powiatowych wraz z mapami i zakresem zadań