W poniedziałek o rozpoczęciu akcji przyjmowania wniosków w tej sprawie, poinformowali jej pomysłodawcy, którzy chcą wspólnie działać na rzecz ratowania pamięci o powstańcach: - Akcja znakowania grobów ma początek dziś, ale przez ostatnie lata zastanawialiśmy się, jak to przeprowadzić - nie tylko w naszym towarzystwie, ale obserwowaliśmy całą Wielkopolskę. Nie ma jednej, wspólnej akcji, która pokazałaby jeden znak, czy to krzyż powstańczy, flaga czy inny element kojarzący się z powstaniem. Poznań, różne gminy i inne instytucje prowadzą takie akcje samodzielnie, co różnie wygląda, są różne tablice, czasem betonowe, czasem metalowe. Ostatnie lata działalności Stowarzyszenia Kibiców Lecha Poznań doprowadziły do tego, że odnowiono kilkaset powstańczych mogił, na co zebrano ogromne środki. My tu w Gnieźnie mamy pięknie utrzymany Akropol Bohaterów, ale jednak jest bardzo wiele grobów, które nie są zorganizowane w ramach cmentarzy wojennych, ale są to groby cywilne, w których leżą powstańcy. Chodzi o to, by te groby zostały oznaczone dla kolejnych pokoleń - mówił senator Robert Gaweł. Akcja ma objąć dwa powiaty - gnieźnieński oraz wrzesiński, które w trakcie walk w 1918 i 1919 roku, wspólnie toczyły boje na froncie północnym. Do zainteresowania się tematem znakowania grobów zachęcił także Henryk Pajkert, rzecznik prasowy gnieźnieńskiego koła Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918-1919.
- Staramy się kultywować pamięć o naszych bohaterach, którzy tutaj na naszej ziemi walczyli o wolność. Nasza akcja upamiętniania ich rozpoczynała się od zapalania zniczy w miejscach związanych z powstaniem i wówczas okazywało się, że wiele takich tablic czy pomników jest bardzo zniszczonych. Wówczas narodził się pomysł, aby przy następnych obchodach święta zmarłych, rozpocząć zbiórkę pieniędzy i postarać się o renowację tych tablic na tyle, ile będziemy mogli - mówił Jarosław Czyż, wiceprezes Stowarzyszenia Kibiców Lecha Poznań. Przez pięć lat udało się dzięki temu odnowić lub nawet uratować od zupełnego zniszczenia kilkaset miejsc pamięci czy grobów. Teraz działacze włączają się w akcję ich znakowania: - Dla nas jest ważne, by młode pokolenie przychodząc na cmentarz, czasami nawet tylko 1 listopada, by przy tych cywilnych grobach widziało, że w tej czy tamtej miejscowości spoczywają powstańcy wielkopolscy - dodaje Jarosław Czyż.
W ramach akcji na terenie Gniezna i powiatu gnieźnieńskiego pojawią się plakaty informujące o akcji znakowania. W promocję inicjatywy włączy się Miasto Gniezno oraz Powiat Gnieźnieński, natomiast zgodnie z informacjami przekazanymi przez organizatorów, wnioski można składać do 15 września 2016 roku w biurze senatora Roberta Gawła - ważne jest, by przynieść dowód w postaci np. dokumentu, świadczący o tym iż dany członek rodziny brał udział w Powstaniu Wielkopolskim. W tym celu została także uruchomiona strona www.powstaniegniezno.pl, gdzie dostępne są wszystkie niezbędne informacje, a także projekt tabliczki wykonany przez Jarosława Czyża.
- W naszym regionie upamiętniamy powstańców w trakcie różnych uroczystości, natomiast temat oznaczania grobów często wracał. Dlatego cieszę się z tej inicjatywy, a także z takiej formy współpracy gdyż nasze bratnie powiaty i miasta wspólnie walczyły na froncie Powstania Wielkopolskiego, dlatego też wspólnie będziemy też działać na rzecz upamiętnienia żołnierzy. W imieniu swoim oraz instytucji, którą reprezentuję, mogę jedynie zapewnić o wsparciu merytorycznym i organizacyjnym w trakcie całej akcji - przyznał Sebastian Mazurkiewicz, dyrektor Muzeum Regionalnego im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni.
Jak przyznał Paweł Trygalski, nauczyciel historii w Gimnazjum nr 2, patron tej szkoły, którym są Powstańcy Wielkopolscy, zobowiązał go niejako do zainteresowania się tematem grobów powstańczych. To właśnie dzięki temu udało się zewidencjonować ponad setkę grobów, które znajdują się na gnieźnieńskich cmentarzach: - Praca ta zaczęła się dwa lata temu, bowiem chodziło tu o uporządkowanie grobu powstańca Stanisława Błaczkowskiego w październiku 2014 roku. Później narodził się pomysł, żeby "zinwentaryzować" wszystkie groby, a do całej akcji włączyli się także uczniowie i to był ich projekt, który trwał od października 2014 roku do maja 2015 roku. Wówczas sześcioro uczniów analizowało dokumentacje oraz odwiedzało cmentarze, a efektem ich pracy było to iż zdobyliśmy informacje o około stu grobach cywilnych, w których spoczywają także powstańcy. Dziś jest ich w naszym spisie już trochę więcej - około 120. Spora część z nich nie ma informacji, że są tam pochowani - mówił Paweł Trygalski zaznaczając, że wciąż kontaktują się osoby, informujące o krewnych spoczywających na cmentarzach.
Wnioski o nadanie tabliczki przyjmowane będą do 15 września, po czym zajmie się nimi komisja, po czym będą one montowane na przełomie września i października br.
