wtorek, 21 stycznia 2014 10:36

Unikatowe odkrycia na skalę europejską z Ostrowa Lednickiego

 

W 2012 r. Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy rozpoczęło realizację projektów: „Znaleziska skarbów i monet z Ostrowa Lednickiego i okolicy” oraz „Topory średniowieczne z Ostrowa Lednickiego i Giecza”.

Oba projekty zostały dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Dziedzictwo kulturowe, priorytet 5 – Ochrona zabytków archeologicznych.

Kompleksowe badania prowadzone na Ostrowie Lednickim potwierdziły wyjątkowy charakter tego miejsca - jako jednej z siedzib pierwszych historycznych władców Polski. Oprócz bogactwa reliktów architektury kamiennej i drewnianej odkryto także tysiące przedmiotów łączonych z ówczesnymi elitami (m.in. złote, srebrne i ołowiane ozdoby), kultem chrześcijańskim (ze stauroteką na czele), przyboczną gwardią władcy (największy zbiór militariów w tej części Europy) i handlowcami (odważniki i wagi). Znaczącym elementem tego zbioru są znaleziska monet odkrytych zarówno w skarbach (6 skarbów), i jak pojedynczo (46 sztuk), których zabezpieczenie i szczegółowe opracowanie jest zadaniem pierwszego z wymienionych wyżej projektów. Niewątpliwie do najcenniejszych, pod względem historycznym i ekspozycyjnym, należą skarby, które z w większości odkrytow południowej i południowo-zachodniej części grodu. Odnotowano m in. monety: arabskie z dynastii Samanidów i Buwayhidów, duńskie z Hedeby, niemieckie różnych władcówi mennic, czeskie, angielskie i polskie (w tym unikatowe okazy kwartników śląskich). Do znalezisk wyjątkowych w skali kraju, zaliczyć również należy bizantyjskiego folisa wybitego w czasach panowania Bazylego II i Konstantyna VIII (976 – 1025). W skład projektu, został także włączony kolejny cenny dla historii kasztelani lednickiej – skarb groszy praskich, odkryty w pobliskim Imielnie. Realizacja opisywanego projektu, niewątpliwie wniesie duży wkład w zakresie dokumentacji historii gospodarczej Polski w okresie jej powstania i krzepnięcia.

"Ostrów Lednicki należy do miejsc, które w historii Polski odegrały niezwykle istotną rolę. Razem z Gnieznem, Poznaniem i Gieczem należał do najważniejszych ośrodków państwa pierwszych Piastów. To tutaj kształtowała się Polska. Niezwykłość Ostrowa Lednickiego podkreśla fakt, że w miejscu tym nie powstało w późniejszych czasach miasto, które zniszczyłoby najwcześniejsze ślady osadnictwa. Dzięki temu mamy pewność, że większość odkrywanych pozostałości bezpośrednio wiąże się z okresem średniowiecza. Dotychczasowe badania koncentrowały się na poznaniu wnętrza grodu, budowli kamiennych i umocnień wałowych. W dużo mniejszym stopniu poznaliśmy osadę przygrodową na wyspie, której zaledwie ok. 5% zostało poddane badaniom wykopaliskowym. Podobnie jest z jeziorem Lednica, w którego toni od lat archeolodzy z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu prowadzą badania podwodne. Pomimo ustalenia kierunku przebiegu mostów łączących we wczesnym średniowieczu Ostrów Lednicki z lądem nadal większa część jeziora przy wyspie nie jest do końca rozpoznana. To z tych miejsc mogą pochodzić kolejne niezwykłe znaleziska.  Zabytki dotychczas pozyskane podczas badań na wyspie i w jeziorze należą do najcenniejszych zespołów wczesnośredniowiecznych  w Polsce i stanowią unikatowy dla dziedzictwa narodowego rodzaj znaleziska. Wyróżnić tu należy kolekcję przedmiotów sakralnych, militariów i elementów kultury elitarnej niemających odniesienia w skali Europy Środkowej." - mówi Paweł Sankiewicz, jeden z autoró lednickich projektów.

Opublikowanie dwujęzycznej (polskiej i angielskiej) wersji zbioru numizmatycznego Muzeum na Lednicy, wraz ze szczegółowymi opisami monet i ich fotografiami, kontekstem odkrycia oraz analizami metaloznawczymi, z pewnością stanowić będzie pierwszorzędny materiał porównawczy dla innych zbiorów, nie tylko z terenu Polski, ale i Europy.

Militaria średniowieczne ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy należą do najcenniejszych w Polsce i stanowią unikatowy rodzaj znaleziska w skali europejskiej. Zostały one pozyskane w trakcie prac archeologicznych na Ostrowie Lednickim – m.in. w trakcie badań Jeziora Lednica, w Gieczu i w Dziekanowicach – stanowiskach bezpośrednio związanych z początkami polskiej państwowości. W zespole tym znajdują się zarówno egzemplarze unikatowe w skali europejskiej, np. hełm z nosalem czy kolczuga, jak i inne występujące dość powszechnie. Najliczniejszym komponentem zbioru, obejmującym 168 sztuk, są topory/siekiery.

W ramach badań nad średniowiecznymi militariami ze zbiorów Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy topory/siekiery poddano wieloaspektowym badaniom porównawczo-typologicznym i specjalistycznym.

Dokonano podziału typologicznego zbioru i jego prezentacji w formie katalogu. Wybrane elementy zespołu zostały poddane badaniom specjalistycznym z zakresu nauk fizyko-chemicznych i przyrodniczych. Przeprowadzono pogłębione badania drewnianych toporzysk, elementów skórzanych oraz szereg analiz metaloznawczych i radiograficznych. Owe wieloaspektowe badania i publikacja katalogu nie mogły być zrealizowane bez dofinansowania ze środków Ministra Kultury i dziedzictwa Narodowego.

Skomentuj

W związku z dbałością o poziom komentarzy, prowadzona jest ich moderacja. Wpisy wulgarne, obsceniczne czy obrażające innych komentatorów i naruszające podstawowe zasady netykiety (np. pisane CAPS LOCKIEM), nie będą publikowane. Zapraszamy do kulturalnej dyskusji. Ponadto prosimy nie umieszczać wklejonych obszernych tekstów, pochodzących z innych stron, do których to treści komentujący nie posiadają praw autorskich. Ponadto nie są dopuszczane komentarze zawierające linki do serwisów, prowadzonych przez wydawców innych lokalnych portali.

Ostatnio dodane