Z wykształcenia był lekarzem psychiatrą. W roku 1975 otrzymał absolutorium na Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Trzy lata później ukończył specjalizację I stopnia z zakresu Psychiatrii, natomiast w 1993 roku specjalizację II stopnia z zakresu Organizacji Ochrony Zdrowia. W tym samym czasie poszerzał swoją wiedzę z zakresu Ekonomiki Zdrowia i Zarządzania. W swojej ścieżce zawodowej przez pierwsze 15 lat związany był z Wojewódzkim Szpitalem dla Nerwowo i Psychicznie Chorych "Dziekanka", a w latach 1990 - 1998 pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu na stanowisku Lekarza Wojewódzkiego.

Był człowiekiem bardzo aktywnym społecznie. Jako lekarz wojewódzki wprowadził pierwsze reformy w służbie zdrowia - pilotażowy program opieki zdrowotnej pierwsze kontrakty dla lekarzy rodzinnych w Poznańskiem. Od 1999 roku był członkiem Komisji Ochrony i Promocji Zdrowia Związków Powiatów Polskich oraz członkiem Zespołu do spraw Monitorowania Reformy w Ochronie Zdrowia powołanego przez Wojewodę Wielkopolskiego. Przewodniczył też w okresie 1990-1998 Zarządowi Wielkopolskiej Unii Opieki Zdrowotnej. Przez cztery lata pracował w Wielkopolskiej Izbie Lekarskiej w Poznaniu. Natomiast w latach 1989-1990 był wiceprzewodniczącym Sekretariatu Ochrony Zdrowia NSZZ "Solidarność", której to był jednym z założycieli.

Po wprowadzeniu reformy samorządowej, powołującej do życia powiaty, Jacek Marciniak z dniem 1 stycznia 1999 roku został pierwszym Starostą Gnieźnieńskim III RP. Był samorządowcem zaangażowanym, jednającym sobie przedstawicieli różnych środowisk. W czasie sprawowania swojej funkcji, był m.in. wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia "Ziemia Gnieźnieńska" oraz członkiem Koła Unii Wolności w Gnieźnie. 

Jako człowiek wielkiego serca, swym sposobem bycia i otwartą postawą zjednał sobie wielu przyjaciół. We wszystkich swych zawodowych i społecznych przedsięwzięciach należał do awangardy - współtworzył nową rzeczywistość społeczną i gospodarczą. Umiał otwarcie współpracować ze wszystkimi, którzy - tak jak on - chcieli rozwijać regionalne przedsięwzięcia na ponad regionalną skalę. Oprócz pracy społecznej wiele czasu poświęcał swoim zainteresowaniom. Jego pasją było żeglarstwo, lubił muzykę jazzową, zajmował się też fotografią i majsterkowaniem. 

Tę wciąż rozwijającą się karierę samorządowca przerwała nagła śmierć. Jacek Marciniak zginął w wieku 50 lat w wypadku samochodowym, do którego doszło 5 lutego 2001 roku na starej drodze prowadzącej do Poznania, między Iwnem a Wierzycami. Został pochowany na cmentarzu św. Piotra w Gnieźnie.