Z Wiktorem KoliÅ„skim, wspóÅ‚twórcÄ… i koordynatorem klubu fantastyki "Fantasmagoria", rozmawia Magdalena WardÄ™cka.
(M.W.) Jak to się stało, że 2010 roku postanowiliście stworzyć konwent fantastyki? Kto brał udział w jego tworzeniu? Jak wyglądało to od strony organizacyjnej?
(W.K.) Tak naprawdÄ™ pierwszy konwent wymyÅ›liÅ‚ Piotr WiÅ›niewski i to on zebraÅ‚ ekipÄ™ fantastów z Gniezna, która chciaÅ‚a zrobić coÅ› w tym stylu. ByÅ‚o to bardzo spontaniczne – każdy przygotowaÅ‚ to, co najbardziej lubiÅ‚. Nikt wtedy nie wiedziaÅ‚ jeszcze, jak ma to docelowo wyglÄ…dać. OpieraliÅ›my siÄ™ na tym, co widzieliÅ›my na innych konwentach. Zawsze wiedzieliÅ›my jednak, że oprócz zabawy, konwent musi mieć warstwÄ™ kulturalnÄ…. Dlatego od poczÄ…tku towarzyszyÅ‚y mu wystawy w MOK, spotkania z autorami czy panele o popkulturze i historii.
Czy dostrzegaliście, że w Gnieźnie takie spotkania z fantastyką, japońską animacją i grami fabularnymi są potrzebne?
W innych miastach, czÄ™sto mniejszych od Gniezna, konwenty organizowano już od wielu lat. A fantastyka w wielu swoich postaciach miaÅ‚a z roku na rok coraz wiÄ™cej zwolenników. Jednak pomysÅ‚ zorganizowania w Gnieźnie konwentu wydaÅ‚ nam siÄ™ wtedy bardzo odważny. Nie byliÅ›my pewni, czy siÄ™ przyjmie. Ale dziÄ™ki wytężonej pracy organizatorów, z roku na rok wydarzenie siÄ™ rozrastaÅ‚o.
Dwa lata później stworzony zostaÅ‚ klub Fantasmagoria. SkÄ…d pomysÅ‚ na takie spotkania? Czy taka myÅ›l zrodziÅ‚a siÄ™ na konwentach, czy już dużo wczeÅ›niej?
Trzecia edycja konwentu byÅ‚a już na tyle duża, że po jej zakoÅ„czeniu zaczÄ™liÅ›my myÅ›leć o innych dziaÅ‚aniach w tym kierunku. SÅ‚owem – byÅ‚o tak fajnie, że chcieliÅ›my aby podobne rzeczy dziaÅ‚y siÄ™ częściej, niż tylko raz w roku. Piotr stwierdziÅ‚, że warto by zaÅ‚ożyć Klub Fantastyki i w jakimÅ› sensie zasugerowaÅ‚, bym to ja siÄ™ tym zajÄ…Å‚. Po kilku miesiÄ…cach, w kwietniu 2012 roku siedmioro zaÅ‚ożycieli podpisaÅ‚o deklaracjÄ™: Piotr, ja sam, Przemek, Filip, Artur, Magda oraz Tomek. I staÅ‚o siÄ™. Zaraz potem rozmawialiÅ›my z MOK, czy możliwe jest zaÅ‚ożenie tam takiej sekcji. SpotkaliÅ›my siÄ™ z ciepÅ‚ym przyjÄ™ciem i tam od prawie trzech lat rezydujemy.
Jak przebiegało tworzenie pierwszego konwentu? Jakie były wasze cele i założenia?
To jest trudne do zrekonstruowania. ZaÅ‚ożeniem miaÅ‚a być różnorodność. Każdy, kto miaÅ‚ ciekawy pomysÅ‚, mógÅ‚ go zrealizować. Konkurs mangowy? Dlaczego nie? Prelekcja o twórczoÅ›ci Lovecrafta? OczywiÅ›cie! Wystawa komiksów? Pewnie! Fantastyka to szeroki temat, gdyż czÄ™sto zahacza o kulturÄ™ wysokÄ…, historiÄ™, sztukÄ™ oraz wiele innych dziedzin życia. Przede wszystkim miaÅ‚o być ciekawie i wesoÅ‚o. Konwent nie może być sztywnÄ… imprezÄ…. Musi być trochÄ™ zwariowany i spontaniczny. Takie najlepiej siÄ™ wspomina.
Jak zmieniaÅ‚ siÄ™ konwent w poszczególnych latach? Kto angażowaÅ‚ siÄ™ do jego tworzenia?
Konwent jest coraz dÅ‚uższy, dziaÅ‚a podczas niego coraz wiÄ™cej sal tematycznych i przychodzi na niego coraz wiÄ™cej osób. Przede wszystkim jednak coraz wiÄ™ksze jest grono organizatorów. To ludzie, których poznajemy podczas caÅ‚orocznej dziaÅ‚alnoÅ›ci Klubu Fantastyki Fantasmagoria. PrzychodzÄ… zaciekawieni, co wÅ‚aÅ›ciwie robimy. Jeżeli zostajÄ… na dÅ‚użej – poddajÄ… nowe pomysÅ‚y. Każdy z nich ma w sobie coÅ› do zaoferowania. Rysownicy przygotowujÄ… plakaty i ulotki, informatycy tworzÄ… strony i zajmujÄ… siÄ™ ich funkcjonowaniem, harcerze majÄ… doÅ›wiadczenie w organizacji imprez, a każdy sÅ‚uży wolnym czasem i siÅ‚ami. To dziÄ™ki coraz wiÄ™kszej iloÅ›ci wspaniaÅ‚ych wolontariuszy – naszych klubowiczów możemy organizować coraz wiÄ™ksze i lepsze imprezy. Serce konwentu to przede wszystkim ludzie!
Fantasmagoria to gry, spotkania z autorami, pasjonatami, ludźmi zainteresowanymi takiego typu kulturą. Jak tworzycie program? Na co zwracacie w nim uwagę? Kogo angażujecie?
Obecnie mamy już wiÄ™ksze doÅ›wiadczenie i wiemy, jakie bloki tematyczne możemy zorganizować. Na innych konwentach Å‚atwo zaobserwować, co cieszy siÄ™ najwiÄ™kszÄ… popularnoÅ›ciÄ…. I w to uderzamy! OgÅ‚aszamy nabór na panele – i to one wypeÅ‚niajÄ… program sal prelekcyjnych, warsztatowych i mangowej. Do ich prowadzenia zgÅ‚aszajÄ… siÄ™ nie tylko klubowicze, ale coraz wiÄ™cej osób z zewnÄ…trz: nauczycieli, pisarzy czy pasjonatów. I to nas cieszy.
Staracie się też zapraszać gości. W tamtym roku pojawił się między innymi Krzysztof Piskorski. W tym Jakub Ćwiek i Aneta Jadowska. Jak udaje zaprosić się wam takich gości? Dlaczego akurat tych? Na zaproszeniu jakich gości (nie tylko pisarzy) jeszcze by wam zależało?
NajÅ‚atwiej goÅ›ci zaprasza siÄ™ osobiÅ›cie – podczas spotkaÅ„ na innych konwentach. Nasza specjalna agentka Iza zajmuje siÄ™ ich werbowaniem. Ma wyczucie co do tego, kto jest na topie. Na ostatni konwent zaprosiÅ‚a Wojciecha SzydÄ™ i Krzysztofa Piskorskiego. W tym samym roku obaj zostali nominowani do najważniejszej nagrody literackiej polskiej fantastyki – Zajdla. A Piskorski tego Zajdla wygraÅ‚. Lepiej chyba być nie mogÅ‚o. Kogo chcielibyÅ›my jeszcze zaprosić? Takich osób jest mnóstwo, a z roku na rok ich grono siÄ™ powiÄ™ksza. W pierwszej trójce na pewno znajduje siÄ™ Jacek Dukaj. KiedyÅ› na pewno siÄ™ uda.
Konwent to przede wszystkim gry planszowe, fabularne i LARP. Jak będzie wyglądało to w tym roku?
Tutaj należy siÄ™ sprostowanie: dla każdego najważniejsze na konwencie jest co innego. Dla mnie byÅ‚y to zawsze spotkania z pisarzami oraz prelekcje naukowo – kulturalne. Fani Japonii stwierdzÄ…, że nie ma konwentu bez paneli zwiÄ…zanych z mangÄ… i anime. A dla amatorów gier planszowych liczy siÄ™ Games Room. Najważniejszy jest jednak balans. Każdy musi mieć coÅ› dla siebie i u nas to wszystko siÄ™ znajdzie.
Jakie atrakcje czekajÄ… na uczestników w tym roku?
Jest tego jeszcze wiÄ™cej niż ostatnio. Sala z prelekcjami oraz spotkaniami z gośćmi konwentu, sala warsztatowa, sala mangi i anime, pokój gier, pokój RPG, nocny LARP, karaoke, fantastyczna kawiarenka konwentowa, fantastyczne sklepiki, cosplay, wystÄ™p kabaretu, strefa militarna, wystawy prac mangowych i Star Wars, konkursy, turnieje i wiele innych rzeczy…
W poprzednim po raz pierwszy wprowadziliście całonocną formułę konwentu. Jak się ona sprawdziła? Jak będzie w tym roku?
ByÅ‚o to dla nas wyzwanie organizacyjne, ale opÅ‚aciÅ‚o siÄ™. MOK bardzo wyrozumiale podszedÅ‚ do tego tematu, dziÄ™ki czemu uczestnicy mogli przenocować w jednej z sal lub całą noc bawić siÄ™ na przygotowanych dla nich panelach. Ruch ten byÅ‚ konieczny, żeby myÅ›leć o zapraszaniu uczestników z innych miast. Najczęściej nie majÄ… oni funduszy, by zapewnić sobie pokoje w hostelach. A tak pojawili siÄ™ w Gnieźnie i dobrze siÄ™ bawili. W tym roku bÄ™dzie podobnie: każdy, kto bÄ™dzie miaÅ‚ ochotÄ™, bÄ™dzie mógÅ‚ skorzystać z tzw. sleep roomu. Także punkty programu bÄ™dÄ… odbywaÅ‚y siÄ™ w nocy – choć bÄ™dÄ… to rozrywki lżejsze, nastawione na zabawÄ™, jak gry planszowe, karaoke, czy sesje RPG i LARP.
Czy inne konwenty sÄ… dla was inspiracjÄ…?
Klubowicze chÄ™tnie wyjeżdżajÄ… na konwenty w caÅ‚ej Polsce. Co roku organizujemy klubowe wyjazdy na Pyrkon oraz Japanicon w Poznaniu oraz wÄ™drujemy po Polsce z Polconem, który co rok organizowany jest w innym mieÅ›cie przez inny klub fantastyki. Na tych konwentach podpatrujemy rozwiÄ…zania ciekawe i dowiadujemy siÄ™, jakich błędów chcielibyÅ›my uniknąć. Przede wszystkim jednak poznajemy tam niezwykÅ‚ych ludzi: organizatorów, goÅ›ci i uczestników, których później zapraszamy do nas.
Jak wyglÄ…da konwent Fantasmagoria statystycznie? Czy z roku na rok przybywa wiÄ™cej osób i czy sÄ… oni z różnych miast?
Systematycznie odwiedza nas coraz wiÄ™cej uczestników. Jest to jednak ilość trudno mierzalna, gdyż nasz konwent jest darmowy i nie mamy wejÅ›ciówek, które można by policzyć. W tym roku spróbujemy jednak dokÅ‚adniej oszacować ilość naszych konwentowiczów. Rok temu byÅ‚o ich już ponad 300 (szacunkowo), co byÅ‚o możliwe wÅ‚aÅ›nie dziÄ™ki zorganizowaniu dla nich opcji darmowego noclegu w MOK. W tym roku liczymy na jeszcze wiÄ™cej osób, gdyż jesteÅ›my pewni, że nazwiska Jakuba Ćwieka i Anety Jadowskiej przyciÄ…gnÄ… wielu.
Czy w mieście takim jak Gniezno konwent spotyka się z pozytywnymi, czy raczej negatywnymi opiniami? Jak myślicie? Jak jest odbierany?
Mamy super pozytywne sygnaÅ‚y. Każdy, kogo spotykamy, a kto choć trochÄ™ interesuje siÄ™ kulturÄ…, mówi nam, że dobrze iż istniejemy i dziaÅ‚amy. DziÄ™ki temu w mieÅ›cie wiÄ™cej siÄ™ dzieje. Poza tym wypeÅ‚niamy też pewnÄ… niszÄ™. Nie byÅ‚o do tej pory w Gnieźnie imprezy skierowanej typowo do fantastów, a tych jest naprawdÄ™ dużo. Co ważne, nie zamykamy siÄ™ tylko w Å›wiecie fantastyki. Na konwencie sÄ… prelekcje naukowe, panele dla dzieci i pokoje z grami, w które zagrać może każdy.
Czy czÄ™sto spotykacie siÄ™ z osobami, które nie wiedz czym jest konwent? JeÅ›li tak, to jak laikowi tÅ‚umaczycie czym on jest?
Nie każdy wie czym jest konwent, ale każdy kto weźmie udziaÅ‚ chociaż w jednym, z pewnoÅ›ciÄ… zapragnie pojechać na kolejne. Konwent to połączenie festiwalu, konferencji oraz nieustannej imprezy. Konwent to spotkania z ludźmi, który kochajÄ… to co ty. Czego chcieć wiÄ™cej?
Jako klub Fantasmagoria wychodzicie ze swojÄ… pasjÄ… dalej, poza mury MOK-u (gra miejsca, spotkania w „Ekonomiku”). Jakie macie plany na najbliższy czas?
Teraz najważniejszy jest konwent, który zbliża siÄ™ wielkimi krokami: 6 – 7 lutego 2015. Potem chwilkÄ™ odpoczniemy. W marcu przygotowujemy spotkanie z pewnym ważnym goÅ›ciem i jego książkÄ… – to bÄ™dzie coÅ› specjalnego. W kwietniu przypadajÄ… nasze – już trzecie – urodziny. Na pewno bÄ™dziemy Å›wiÄ™tować... A co do kolejnych miesiÄ™cy… Zobaczymy! PomysÅ‚ów nigdy nam nie brakowaÅ‚o. A o wszystkich z nich można przeczytać na naszej stronie internetowej http://fantasmagoria.gniezno.pl