Wydrukuj tÄ™ stronÄ™
wtorek, 20 kwietnia 2021 11:44

KBS Witkowo przed ważnymi rocznicami

  mnopr

Kurkowe Bractwo Strzeleckie działające w Witkowie co jakiś czas odkrywa kolejne nieznane karty swojej historii.

W tym roku przypada 10. rocznica wznowienia dziaÅ‚alnoÅ›ci KBS Witkowo, a w przyszÅ‚ym roku obchodzone bÄ™dzie 280-lecie istnienia bractwa. Organizacja ta jest, jak potwierdzajÄ… to oryginalne archiwalne dokumenty, najstarszÄ… dziaÅ‚ajÄ…cÄ… w Witkowie i tak bardzo historycznie z nim zwiÄ…zanÄ….

- Niestety, sytuacja zwiÄ…zana z pandemiÄ… zmusiÅ‚a nas do zmiany planów odnoÅ›nie obchodów tych tak ważnych dla nas rocznic. Nie odbÄ™dÄ… siÄ™, prawdopodobnie gÅ‚ówne uroczystoÅ›ci planowane we wrzeÅ›niu, oraz inne imprezy okolicznoÅ›ciowe planowane do realizacji w ciÄ…gu roku. W tym roku planowaliÅ›my prezentacje przeszÅ‚o stu archiwalnych dokumentów Królewsko Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy, wydziaÅ‚u spraw wewnÄ™trznych od roku 1834 do 1911 r., które po przeprowadzeniu kwerendy odnalazÅ‚em w Archiwum PaÅ„stwowym w Bydgoszczy - informuje BogusÅ‚aw MoÅ‚odecki, prezes KBS Witkowo. 

Dokumenty, dziÄ™ki ciężkiej i żmudnej pracy PawÅ‚a Knasta zostaÅ‚y przetÅ‚umaczone na jÄ™zyk polski i dzisiaj sÄ… ogromnÄ… kopalniÄ… wiedzy o dziaÅ‚alnoÅ›ci bractwa w tych nieprzychylnych czasach życia pod pruskim zaborem. To dowód walki jej czÅ‚onków z germanizacjÄ…, walkÄ… o zachowanie polskiego jÄ™zyka i tradycji w bractwie oraz udziaÅ‚u w zrywach niepodlegÅ‚oÅ›ciowych w różnych powstaniach tamtego okresu. Te wszystkie dziaÅ‚ania w koÅ„cowym efekcie doprowadziÅ‚y, po wygranym powstaniu wielkopolskim do odzyskania niepodlegÅ‚oÅ›ci i czynnego udziaÅ‚u czÅ‚onków organizacji w tworzeniu i odbudowie swojej maÅ‚ej ojczyzny. - Wszystkie te dziaÅ‚ania naszych czÅ‚onków, zacnych i zasÅ‚użonych mieszkaÅ„ców naszego miasta, zostaÅ‚y potwierdzone w archiwalnych dokumentach, których kopie znajdujÄ… siÄ™ w naszym posiadaniu - mówi BogusÅ‚aw MoÅ‚odecki.

Historia Bractwa rozpoczyna siÄ™ od dnia 14 wrzeÅ›nia 1742 r., kiedy to hr. Jakub DziaÅ‚yÅ„ski (1709 -1756), wÅ‚aÅ›ciciel i zaÅ‚ożyciel naszego miasta, nadaje osobnym dokumentem, przywileje dla Bractwa Strzeleckiego. Ten Statut, bo tak go trzeba traktować, jest pierwszym oryginalnym dokumentem, który zachowaÅ‚ siÄ™ do dnia dzisiejszego, jest przechowywany w Archiwum PaÅ„stwowym w Poznaniu. Przywileje dla Bractwa Strzeleckiego po Å›mierci Jakuba DziaÅ‚yÅ„skiego w 1763 r. potwierdza wÅ‚asnorÄ™cznym podpisem wdowa po nim Konstancja z Cieleckich DziaÅ‚yÅ„ska. Kolejne potwierdzenie nadanych przywilejów nastÄ™puje w dniu 25 lutego 1746 r. przez Antoniego SuÅ‚kowskiego (1735-1764), wojewodÄ™ gnieźnieÅ„skiego, generaÅ‚a – majora wojsk koronnych. Kopia tego Statutu, wraz z jego tÅ‚umaczeniem jest dostÄ™pna na naszej stronie internetowej. W 1766 r. Antoni SuÅ‚kowski żeni siÄ™ z MariannÄ… DziaÅ‚yÅ„skÄ… i poprzez wniesiony przez żonÄ™ posag (prowent) staje siÄ™ wÅ‚aÅ›cicielem majÄ…tku Witkowo. Do tej pory uważaliÅ›my, że jest to jedyny Statut z tamtego okresu, bo tak wskazywaÅ‚y posiadane dokumenty. W tym czasie brak nam byÅ‚o wiedzy, co zawierajÄ… dokumenty archiwalne Pruskiej Rejencji w Bydgoszczy, wydziaÅ‚u spraw wewnÄ™trznych od roku 1834 do 1911 r. Pierwszy tÅ‚umaczony dokument i jest już pierwsza niespodzianka! OkazujÄ™ siÄ™, że w teczce znajduje siÄ™ dokument, który jest niczym innym, jak Statutem z 1760 roku i dotyczy on naszego Bractwa. W pierwszych sÅ‚owach dokumentu z dnia 22 maja 1760 roku, a wiÄ™c napisanego 261 lat temu czytamy:

„Do wiadomoÅ›ci tych, którym na tym zależy i sÄ… zainteresowani, oraz dla tych, którzy powinni to wiedzieć, za zgodÄ… i przyzwoleniem Dziedziczki Pani Hrabiny Konstancji DziaÅ‚yÅ„skiej, Wojewodziny Malborskiej, do wiadomoÅ›ci wszystkich, podpisani to przekazujÄ…. W imiÄ™ PrzenajÅ›wiÄ™tszej i Przechwalebnej Trójcy Å›w. To Bractwo Strzeleckie, już ustanowione zostaÅ‚o, z tym, że teraz wszyscy Bracia, aby mieć wÅ‚aÅ›ciwy, porzÄ…dny ZwiÄ…zek, koniecznie powinni siÄ™, zachować i postÄ™pować w sposób wÅ‚aÅ›ciwy, zgodnie z tym co podpisaliÅ›my w nowych artykuÅ‚ach, w skrócie wymienionych i opisujÄ…cych jak postÄ™pować...”.

Dalsza część dokumentu zawiera dziewiÄ™tnaÅ›cie artykuÅ‚ów, które w sposób bardzo konkretny i szczegóÅ‚owy okreÅ›lajÄ… zasady postÄ™powania czÅ‚onków bractwa w różnych sytuacjach, oraz okreÅ›lajÄ… ich prawa i obowiÄ…zki. Statut, też w swoich artykuÅ‚ach okreÅ›liÅ‚ wysokość wszystkich opÅ‚at, wpÅ‚at i kar pieniężnych, oraz sposób przechowywania i wydatkowania posiadanych Å›rodków finansowych, bÄ™dÄ…cych do dyspozycji Bractwa. CaÅ‚y tekst Statutu zamieszczam pod tekstem tego artykuÅ‚u i zachÄ™cam do zapoznania siÄ™ z nim. CzytajÄ…c go miejmy Å›wiadomość tego, że tekst ten powstaÅ‚ 260 lat temu, a tak naprawdÄ™ oprócz stylu, pisowni i ducha historii, nic nie straciÅ‚ na swojej aktualnoÅ›ci.

Galeria

1 komentarz