"Kultura Muzyczna w poczÄ…tkach paÅ„stwa polskiego" to temat przewodni nowej ekspozycji, która zostaÅ‚a otwarta 17 lutego i jest jednÄ… z niewielu tego typu, która zgromadziÅ‚a takÄ… ilość zabytków muzycznych w jednym miejscu. Z uwagi na brak źródeÅ‚ na temat muzyki i dźwiÄ™ków towarzyszÄ…cych ludziom z dawnych czasów, organizatorzy wystawy okreÅ›lajÄ… jÄ… jako eksperymentalnÄ… podróż w Å›wiat dawnej kultury. 

- PoÅ›wiÄ™cona jest ona muzyce, rzadko prezentowanej poza wyspecjalizowanymi muzeami o tej tematyce. Druga kwestia, myÅ›lÄ™ iż jeszcze istotniejsza, gdyż nie jest to wystawa tylko zabytków, ale także rekonstrukcji zabytków i instrumentów muzycznych sprzed kilkuset lat - mówiÅ‚ MichaÅ‚ Bogacki, dyrektor Muzeum PoczÄ…tków PaÅ„stwa Polskiego.

W przygotowanie wystawy wÅ‚Ä…czyli siÄ™ muzycy, twórcy instrumentów, naukowcy i badacze: - UdaÅ‚o siÄ™ nam zgromadzić unikatowe obiekty, w tym także te instrumenty, które uważamy za najstarsze z ziem polskich. SÄ… to wszystko znaleziska archeologiczne, a jednym z nich jest gwizdek z Jaskini Mamutowej z miejscowoÅ›ci Wierzchowie, który pochodzi z górnego paleolitu, a wiÄ™c okoÅ‚o 25-30 tysiÄ™cy lat przed naszÄ… erÄ…. SÅ‚użyÅ‚ on prawdopodobnie do porozumiewania siÄ™ grup ludzkich, które polowaÅ‚y w zespoÅ‚ach na dużą zwierzynÄ™, jak mamuty, niedźwiedzie, również renifery. Zabytek jest zresztÄ… wykonany z paliczka renifera - mówiÅ‚ Tomasz Janiak, archeolog i jeden z kustoszy wystawy. Na ekspozycji oglÄ…dać można instrumenty bardzo proste w wykonaniu, czÄ™sto stworzone z jednego materiaÅ‚u, wrÄ™cz prowizoryczne aż po bardziej skomplikowane instrumenty z okresu Å›redniowiecza: - Mamy tu caÅ‚y zbiór, poczynajÄ…c od idiofonów, a wiÄ™c instrumentów, które wydajÄ… dźwiÄ™k caÅ‚Ä… swojÄ… powierzchniÄ…, czyli gruchawki, tarÅ‚a. Potem mamy aerofony, a wiÄ™c te instrumenty, które wydajÄ… dźwiÄ™k przez sÅ‚up wdmuchiwanego powietrza - od gwizdków, poprzez piszczaÅ‚ki na fletach późnoÅ›reniowiecznych koÅ„czÄ…c. Na naszej wystawie mamy wszystkie najcenniejsze flety proste odkryte w trakcie wykopalisk na terenie Polski. Spora część instrumentów obecnych na ekspozycji to wspóÅ‚czesne rekonstrukcje, stworzone na podstawie wielu różnych źródeÅ‚: - Wiele z nich udaÅ‚o siÄ™ nam zebrać dziÄ™ki życzliwoÅ›ci instytucji, które zechciaÅ‚y partycypować w tej wystawie. Bez życzliwoÅ›ci i wspóÅ‚pracy instytucji kultury i naukowych, ta wystawa by nie mogÅ‚a dojść do skutku - przyznaÅ‚ Tomasz Janiak.

Wypożyczone z kilkunastu muzeów artefakty archeologiczne zwiÄ…zane z kulturÄ… muzycznÄ… oraz nieprezentowana wczeÅ›niej kolekcja instrumentów, zrekonstruowanych przez StanisÅ‚awa Mazurka, zbliżajÄ… do poznania tego, co mogli sÅ‚yszeć mieszkaÅ„cy Polski tysiÄ…c lat temu. DziÄ™ki oprawie audio, wystawa przenosi odwiedzajÄ…cych na dwory, do domostw i na polany, gdzie grano, bawiono siÄ™ i na wielkie odlegÅ‚oÅ›ci przekazywano sygnaÅ‚y, np. podczas polowania. 

Autorami wystawy sÄ…: dr hab. Anna JabÅ‚oÅ„ska, StanisÅ‚aw Mazurek, dr Tomasz Janiak, Magda Robaszkiewicz. Konsultanci: prof. Anna GruszczyÅ„ska-ZióÅ‚kowska, 
dr Dorota Popławska.