W okresie upaÅ‚ów, które kilka tygodni temu przetoczyÅ‚y siÄ™ przez nasz kraj, w spoÅ‚ecznoÅ›ciowym przekazie szczególnie mocno byÅ‚a akcentowana kwestia obecnoÅ›ci zieleni na terenie miast. Tej, która nie tylko zamienia dwutlenek wÄ™gla w tlen, ale także przyczynia siÄ™ do obniżenia temperatury otoczenia w gorÄ…ce dni.
Temat ten w Gnieźnie szczególnie wybrzmiaÅ‚ trzy lata temu, kiedy na potrzeby budowy zatoki postojowej dla autobusów przy Teatrze im. A. Fredry wyciÄ™to kilka drzew (nasadzono później jedno). Później w tym samym miejscu temat ten powróciÅ‚ po zrealizowaniu nowego placu, którego pierwotnie forma jest raczej daleka od oczekiwaÅ„ - zieleÅ„ zastÄ…piÅ‚ beton. NamiastkÄ… tej pierwszej jest niewielki stożek z roÅ›linami, a także dwa ocalaÅ‚e drzewa (pomijajÄ…c pozostaÅ‚e nasadzenia, wykonane przy wjeździe na zaplecze teatru).
Tymczasem z centrum znikajÄ… kolejne drzewa. Dzieje siÄ™ to prawie niezauważalnie, bowiem znikajÄ… pojedynczo od jakiegoÅ› czasu. Na Rynku brakuje ich już pięć, na ul. Farnej jedno, kolejnych w sumie kilkanaÅ›cie na ul. Chrobrego i DÄ…brówki. Czasem w ich miejscu sÄ… puste koryta, a czasem butwiejÄ…ce pniaki. W kilku punktach miejsce po drzewie skrzÄ™tnie ukryto, ukÅ‚adajÄ…c w tym miejscu bruk - tak staÅ‚o siÄ™ chociażby na Zielonym Rynku, ul. Warszawskiej czy na Rynku. Co wiÄ™cej, sÄ… i takie przypadki, jak narożnik ul. DÄ…brówki z ul. FranciszkaÅ„skÄ…, gdzie drzewka nie ma od dobrych kilku lat, a kilka tygodni temu dla "wyrównania" istniejÄ…cego w tym miejscu klepiska wysypano... odpady budowlane. W innym korycie na ul. DÄ…brówki zamiast drzewka stoi... znak drogowy.
Skrajnych przypadków nie brakuje. W lutym ub. roku przed jednÄ… z remontowanych kamienic przy Rynku wyciÄ™to dwa okazaÅ‚e drzewa, a sprawÄ… zainteresowaÅ‚ siÄ™ radny Marcin JagodziÅ„ski, który w tej sprawie wystosowaÅ‚ interpelacjÄ™ z proÅ›bÄ… o wyjaÅ›nienie. OkazaÅ‚o siÄ™ iż Miastu zgodÄ™ na wycinkÄ™ wydaÅ‚ Wojewódzki Konserwator Zabytków, gdyż "powodem do wystÄ…pienia z wnioskiem do Konserwatora byÅ‚o wrastanie korzeni drzew w kanalizacjÄ™ deszczowÄ…, która zostaÅ‚a uszkodzona". Co wiÄ™cej, w uzasadnieniu pozwolenia zawarto iż co prawda jedno z drzew posiadaÅ‚o pÄ™kniÄ™cie pnia, ale także "drzewa utraciÅ‚y wartość estetycznÄ… i kompozycyjnÄ… w odniesieniu do historycznego ukÅ‚adu urbanistycznego miasta Gniezna" (!). W ostatnim zdaniu zawarto, że "Miasto Gniezno planuje w miejsce wyciÄ™tych drzew posadzić nowe, w ozdobnych donicach". Jak można dziÅ› samemu zobaczyć, mimo iż minęło już póÅ‚tora roku, miejsca po wyciÄ™tych drzewach sÄ… wciąż puste. Ale nie tylko one.
O tym, że brak drzew lub w ogóle zieleni zaczyna doskwierać niektórym mieszkaÅ„com, sÄ… dwie donice z roÅ›linami postawione przed jednym z lokali gastronomicznych przy deptaku na ul. Chrobrego. PojawiÅ‚y siÄ™ one z prywatnej inicjatywy, w miejscu wyciÄ™tych wczeÅ›niej drzewek, które uschÅ‚y. Aby zasÅ‚onić powstaÅ‚e klepisko, usypano drobne kamienie.
Niestety, sami gnieźnianie też nie przyczyniajÄ… siÄ™ do poprawy sytuacji. Już kilka razy wykonywane byÅ‚y nasadzenia drzewek wzdÅ‚uż ul. WyszyÅ„skiego. ZarzÄ…dca drogi jednak ograniczaÅ‚ siÄ™ do posadzenia samej sadzonki, bez odpowiedniego jej zabezpieczenia, jak to zazwyczaj powinno mieć miejsce. W efekcie po kilku tygodniach już ich nie byÅ‚o - zostaÅ‚y albo poÅ‚amane przez chuliganów, albo zwyczajnie wyrwane. Puste koryta dalej straszÄ… - razem z chwastami, które w mieÅ›cie na chodnikach majÄ… siÄ™ "bardzo dobrze".
Najbardziej jednak problematyczny wydaje siÄ™ wizerunek miasta w Å›cisÅ‚ym (turystycznym) centrum, gdzie pustych miejsc po drzewkach nie brakuje. OdnoszÄ…c siÄ™ do konkretnych przypadków zapytany przez nas UrzÄ…d Miejski nie odniósÅ‚ siÄ™ wprost, ogólnie jednak przedstawiajÄ…c swoje stanowisko w tej sprawie: - Zanikanie drzew z centrum miasta wynika przede wszystkim z faktu, iż rosnÄ… one w trudnym, nienaturalnym dla nich Å›rodowisku. Konflikty z infrastrukturÄ… naziemnÄ… i podziemnÄ… powodujÄ… uszkodzenia mechaniczne oraz ograniczenie rozwoju korzeni, pni i koron. Brak wÅ‚aÅ›ciwych do rozwoju warunków siedliskowych, wzrost zanieczyszczenia Å›rodowiska, brak odpowiednich warunków wodno-powietrznych gleby miejskiej, wpÅ‚ywajÄ… na skrócenie okresu życia drzew miejskich - czytamy w odpowiedzi, a dalej Magistrat odnosi siÄ™ do kwestii brukowania miejsc, w których do niedawna rosÅ‚y drzewka: - Niestety, trzeba sobie uÅ›wiadomić, iż jeżeli jakieÅ› drzewo zostaÅ‚o wyciÄ™te, kolejne nie uroÅ›nie w tym samym miejscu. Mimo frezowania pnia, konieczne jest bowiem usuniecie caÅ‚ej bryÅ‚y korzeniowej, które niejednokrotnie wyrastajÄ… poza „misy”, w których byÅ‚y umiejscowione drzewa. Dlatego, konieczne jest podjÄ™cie dziaÅ‚aÅ„ majÄ…cych na celu wybrukowanie istniejÄ…cych, pustych mis po drzewach oraz weryfikacja istniejÄ…cych sieci infrastruktury naziemnej i podziemnej miasta w celu wytyczenia nowych miejsc nasadzeÅ„ drzew.
Jak zawarto w dalszej odpowiedzi z UrzÄ™du Miejskiego: - Lokalny samorzÄ…d zdaje sobie sprawÄ™, że zielona infrastruktura peÅ‚ni bardzo ważnÄ… rolÄ™ w prawidÅ‚owym funkcjonowaniu miasta, dlatego zostaÅ‚y podjÄ™te kroki w celu weryfikacji istniejÄ…cej infrastruktury podziemnej gÅ‚ównych ulic w centrum miasta, a w okresie jesienno-zimowym i wczesnowiosennym, zostanÄ… przeprowadzone nowe nasadzenia drzew, prowadzone zgodnie z projektowanÄ… wÅ‚aÅ›nie koncepcjÄ… nowej zmieleni w centrum miasta. O postÄ™pie prac nad tÄ… koncepcjÄ… i o ich wynikach bÄ™dziemy systematycznie informować.