Wydrukuj tÄ™ stronÄ™
sobota, 11 sierpnia 2018 21:49

Wieczór, który pozostanie w pamięci

 
11 sierpnia 2018 - nawałnica zbliża się do Rynku 11 sierpnia 2018 - nawałnica zbliża się do Rynku archiwum redakcji

ByÅ‚ ciepÅ‚y i wyjÄ…tkowo duszny wieczór, kiedy nad Gniezno nadciÄ…gnęła nawaÅ‚nica, która niedÅ‚ugo po tym zostaÅ‚a zapamiÄ™tana jako jedna z najwiÄ™kszych katastrof naturalnych naszego kraju...

Tego dnia, we wczesnych godzinach popoÅ‚udniowych, do naszej redakcji dotarÅ‚o ostrzeżenie przesÅ‚ane przez Powiatowe Centrum ZarzÄ…dzania Kryzysowego, który wydaÅ‚ je na bazie ostrzeżenia Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Treść komunikatu niewiele różniÅ‚a siÄ™ od tych, które standardowo i wielokrotnie przesyÅ‚ane sÄ… każdego lata. Zapowiadano w nim iż 11 sierpnia 2017 roku od godziny 17:00 do 12 sierpnia do godziny 3:00 w nocy, na terenie wielkopolski "prognozuje siÄ™ wystÄ…pienie burz z opadami deszczu od 25 do 40 mm, lokalnie do 60 mm". Przewidywano iż mogÄ… wystÄ…pić porywy wiatru do 100 km/h, a caÅ‚oÅ›ci może towarzyszyć grad. Wówczas też prawdopodobieÅ„stwo wystÄ…pienia tego zjawiska oceniono na 80%. To niewiele, zważywszy iż nawet zjawiska o potencjale 90% w komunikatach IMGW, mogÄ… omijać niektóre regiony.

To ostrzeżenie, brzmiÄ…ce jak wiele innych, mogÅ‚o zostać Å‚atwo zbagatelizowane. Wielokrotnie zresztÄ… padajÄ… komentarze iż komunikaty te siÄ™ nie sprawdzajÄ…, bo "zamiast ulewy byÅ‚a mżawka", albo "burze przeszÅ‚y daleko". Wychodzić jednak należy z zaÅ‚ożenia, że lepiej dmuchać na zimne, a wspomniane wyżej 80% jest tego najlepszym dowodem iż zachowania niektórych zjawisk pogodowych, szczególnie burz i silnych wiatrów, nie da siÄ™ do koÅ„ca przewidzieć nawet na kilka godzin naprzód, choć gdyby istniaÅ‚ dobrze zbudowany system ostrzegania, to niektórym sytuacjom można byÅ‚oby zapobiegać. 

Za potwierdzeniem tego, że zachowania pogodowe mogÄ… być trudne do okreÅ›lenia, Å›wiadczy fakt iż 10 sierpnia Sieć Obserwatorów Burz zaprezentowaÅ‚a na kolejny dzieÅ„ mapÄ™ zagrożeÅ„ w postaci gwaÅ‚townych burz, która obejmowaÅ‚a znacznÄ… część kraju. NawaÅ‚nica dzieÅ„ później przeszÅ‚a jednak wÄ…skim pasem przez teren naszego kraju. Jak to siÄ™ zaczęło?

W piÄ…tkowe przedpoÅ‚udnie 11 sierpnia, daleko na poÅ‚udniu - w rejonie Austrii i Czech, utworzyÅ‚ siÄ™ ukÅ‚ad burzowy, który nie niósÅ‚ ze sobÄ… wiÄ™kszych opadów deszczu czy silniejszego wiatru. W miarÄ™ jednak jego przesuwania siÄ™ nad Czechami w kierunku Polski, napotykaÅ‚ coraz wiÄ™ksze masy gorÄ…cego powietrza, jakie nagromadziÅ‚y siÄ™ tego upalnego dnia przy powierzchni. Wkrótce po tym, jak okoÅ‚o 16:00 ukÅ‚ad przekroczyÅ‚ pasma górskie i dotarÅ‚ na teren naszego kraju, zaczÄ…Å‚ nabierać rozpÄ™du o czym Å›wiadczyÅ‚y pierwsze notowania silnego wiatru na obszarze pogranicza.

Na terenie poÅ‚udniowo-zachodniej Polski znajdowaÅ‚y siÄ™ dobre warunki dla dalszego rozwoju swojego rodzaju struktury liniowej, rozciÄ…gajÄ…cej siÄ™ już na dużym obszarze tej części kraju. Po godzinie 17:00 ta formacja wielokomórkowa zaczęła przybierać formÄ™ bow echo, tj. ukÅ‚adu konwekcyjnego, na radarach widocznego w formie Å‚uku, który generuje wiatry o wiele silniejsze, niż przy zwykÅ‚ych letnich burzach. UkÅ‚ad ten nabraÅ‚ na swojej niszczycielskiej sile tuż przed powiatem gnieźnieÅ„skim i wrzesiÅ„skim, gdzie po jego wkroczeniu, zaczÄ™to notować coraz wiÄ™cej zniszczeÅ„.


grafika: dobrapogoda24.pl

Kiedy w katedrze gnieźnieÅ„skiej rozpoczynaÅ‚ siÄ™ koncert inaugurujÄ…cy dziesiÄ…tÄ… edycjÄ™ Festiwalu Akademia Gitary, na teren Wielkopolski wkraczaÅ‚ już ukÅ‚ad burzowy, jakiego nikt nie spodziewaÅ‚ siÄ™ tego dnia. Osoby wypoczywajÄ…ce nad jeziorami czy w mieÅ›cie, mogÅ‚y zaobserwować nietypowÄ… chmurÄ™, która widoczna na niebie, z daleka odznaczaÅ‚a siÄ™ piÄ™trzÄ…cymi chmurami, ale w miarÄ™ zbliżania przyjmowaÅ‚a nietypowÄ… liniowÄ… formÄ™, której towarzyszyÅ‚y wyÅ‚adowania atmosferyczne. 

 
Nagranie nadejścia nawałnicy wykonane z okna jednego z mieszkań przy ul. Mieszka I.
 

OkoÅ‚o 20:30 nawaÅ‚nica uderzyÅ‚a w Gniezno, zamieniajÄ…c spokojny, letni i jeszcze jasny wieczór w ciemnÄ… otchÅ‚aÅ„ peÅ‚nÄ… gwaÅ‚townych porywów wiatru wynoszÄ…cych od 100 do nawet 150 km/h oraz ulewnego deszczu. SiÅ‚a wiatru rzucaÅ‚a balotami na polach, przenoszÄ…c je nawet o kilkaset metrów, Å‚amaÅ‚a sÅ‚upy elektryczne i dosÅ‚ownie "kÅ‚adÅ‚a" na ziemi caÅ‚e poÅ‚acie lasów. W tym mroku, przerywanym bÅ‚yskami wyÅ‚adowaÅ„ atmosferycznych, zmieniaÅ‚ siÄ™ krajobraz, o czym wszyscy mogli siÄ™ przekonać dopiero nastÄ™pnego dnia rano - przede wszystkim zniknęła znaczna część lasów w naszym regionie.


NawaÅ‚nica przez Gniezno ze szczególnÄ… siłą przeszÅ‚a swojego rodzaju pasem, od strony gminy Czerniejewo przez wieÅ› Dalki, demolujÄ…c przy tym Las Miejski, poprzez os. Pustachowa, Kokoszki, os. Dalki, centrum i dalej w kierunku póÅ‚nocnym. To w tych częściach miasta odnotowano najwiÄ™cej zniszczeÅ„, m.in. pozrywane dachy, wyrwane drzewa, zniszczone cztery parki, zerwany dach klasztoru karmelitek przy ul. Kostrzewskiego, zniszczonÄ… halÄ™ przy ul. Sobieskiego, uszkodzone elementy katedry, zniszczona caÅ‚kowicie poÅ‚ać dachowa jednego z domów przy ul. Å»abiej oraz seminarium duchownego, zdewastowane cmentarze, a także setki innych mniejszych czy wiÄ™kszych uszkodzeÅ„ na obszarze miasta. NawaÅ‚nica po okoÅ‚o godzinie utraciÅ‚a na sile, przenoszÄ…c siÄ™ dalej, niszczÄ…c kompletnie lasy w rejonie Mielna i DÄ™bówca. 

Pierwsze wezwania do sÅ‚użb dotyczyÅ‚y m.in. zawalonych dróg, na których utknęło setki kierowców na szosach z WrzeÅ›ni, Witkowa, KÅ‚ecka, Czerniejewa itd. SÅ‚użby zaalarmowaÅ‚ także - faÅ‚szywy jak siÄ™ później okazaÅ‚o - sygnaÅ‚ o szeÅ›ciu osobach, które miaÅ‚y wypaść do wody na Å›rodku jeziora w SkorzÄ™cinie. Niemal od razu po tym, jak uspokoiÅ‚ siÄ™ wiatr, wszyscy strażacy ruszyli do akcji. Pracowali tak bez wytchnienia, niekiedy na zmiany, przez kilkanaÅ›cie godzin, oczyszczajÄ…c z powalonych drzew ulice caÅ‚ego miasta i powiatu. Przez caÅ‚y weekend strażacy ze wszystkich jednostek naszego powiatu, których wspierali także ratownicy z sÄ…siednich regionów, przyjÄ™li ponad 1100 zgÅ‚oszeÅ„. 

Po nawaÅ‚nicy potwierdzono wstÄ™pnie iż 244 domów zostaÅ‚o uszkodzonych oraz oszacowano iż zdewastowanych zostaÅ‚o tysiÄ…ce hektarów lasów. Ostatecznie rachunek wobec tych ostatnich byÅ‚ druzgocÄ…cy na terenie NadleÅ›nictwa Gniezno - jedna trzecia lasów znajdujÄ…cych siÄ™ w ich w zarzÄ…dzie ulegÅ‚a zniszczeniu, tj. okoÅ‚o 6100 hektarów. To tyle, ile Lasy PaÅ„stwowe z tego obszaru planowaÅ‚y pozyskać w ramach gospodarki leÅ›nej przez najbliższe 12 lat. Szczęście w nieszczęściu - nikt w naszym regionie nie zginÄ…Å‚, a ranna zostaÅ‚a tylko jedna osoba. Później obrażenia zwiÄ…zane z usuwaniem skutków nawaÅ‚nicy poniosÅ‚a jeszcze jedna.

W innych częściach kraju niestety byÅ‚y przypadki Å›miertelne, a po nawaÅ‚nicy rozpoczęły siÄ™ dyskusje nad wprowadzeniem bardziej odpowiedzialnego systemu ostrzegania przed niebezpieczeÅ„stwem. Istotne byÅ‚o to z tego powodu, że przy nadejÅ›ciu nawaÅ‚nicy w rejon pogranicza Wielkopolski i Kujaw, byÅ‚o wciąż wystarczajÄ…co dużo czasu na ostrzeżenie pozostaÅ‚ych regionów kraju, co do których istniaÅ‚o bardzo duże prawdopodobieÅ„stwo znajdowania siÄ™ na Å›cieżce nawaÅ‚nicy. Tak siÄ™ jednak nie staÅ‚o, a wnioski wyciÄ…gniÄ™te z pamiÄ™tnego 11 sierpnia, wciąż czekajÄ… na peÅ‚nÄ… realizacjÄ™...


źródÅ‚o: pllb.prv.pl

 

Galeria

4 komentarzy