Trudno byÅ‚o przypuszczać, czego siÄ™ spodziewać w tym miejscu. Teoretycznie obszar ten nigdy nie zostaÅ‚ przebadany, ale jego znaczenie na mapie historycznej Gniezna byÅ‚o bardzo duże. Prace archeologiczne na terenie budowy prowadziÅ‚a gnieźnieÅ„ska Archeologiczna Pracownia Badawcza THOR. Miniona Noc Muzeów w Gnieźnie, byÅ‚a wyjÄ…tkowÄ… okazjÄ… by zobaczyć najważniejsze skarby archeologiczne wykopane podczas prac: - Na wystawie znalazÅ‚y siÄ™, jak wskazuje tytuÅ‚ skarby starożytnoÅ›ci spod targowiska. Mamy przede wszystkim tutaj najlepsze, najcenniejsze przedmioty, jakie udaÅ‚o siÄ™ znaleźć w ciÄ…gu roku badawczego, podczas prac ratowniczych zwiÄ…zanych wÅ‚aÅ›nie z przebudowÄ… targowiska. Firma THOR, która prowadziÅ‚a te badania, uzyskaÅ‚a sporÄ… liczbÄ™ przedmiotów, której część postanowiÅ‚a nam udostÄ™pnić na Noc Muzeów - mówiÅ‚ Tomasz Sawicki, zastÄ™pca dyrektora Muzeum PoczÄ…tków PaÅ„stwa Polskiego.
WÅ›ród znalezionych przedmiotów jest kilka naprawdÄ™ cennych i unikatowych. - Mamy tutaj trochÄ™ militariów, co w ogóle w Gnieźnie jest rzadkoÅ›ciÄ…, bo jeÅ›li chodzi o okresy dawne to miasto to nie byÅ‚o oÅ›rodkiem zmilitaryzowanym. Mamy tutaj przyzwoicie zachowane ostrogi z drugiej poÅ‚owy XI wieku, oraz takie z XIII i XIV wieku. SÄ… tu także podkowy koÅ„skie z XIV, XV i poczÄ…tku XVI wieku - informuje Tomasz Sawicki. Odnalezione podkowy idealnie komponujÄ… siÄ™ z dawnÄ… nazwÄ… tego placu, który jeszcze w XX wieku nazywany byÅ‚... KoÅ„skim Targowiskiem.
W trakcie prac odnaleziono także zabytki, które stanowiÄ… swoistÄ… ciekawostkÄ™ i przekazujÄ… nam informacje o tym, czym zajmowali siÄ™ gnieźnianie w czasie wolnym: - Poza tym możemy zobaczyć maÅ‚Ä…, ale niezwykle cennÄ… figurkÄ™, która jest konikiem szachowym z XIII/XIV wieku. Jest to dokÅ‚adnie ten sam typ szachów, jakie odkryto kilka lat temu w Sandomierzu. W MPPP na wystawie staÅ‚ej mamy kopie tych szachów sandomierskich. To sÄ… prawie identyczne figurki. ByÅ‚y to szachy podróżne, ale znaleziono tylko jednÄ… figurkÄ™, wiÄ™c widocznie komuÅ› musiaÅ‚a siÄ™ zagubić - przyznaÅ‚ Tomasz Sawicki.
Na wystawie nie zabrakÅ‚o także "tradycyjnych" znalezisk, które obrazujÄ… życie codzienne dawnych gnieźnian: - W kolejnej gablocie znalazÅ‚y siÄ™ ozdoby kobiece. Mamy też trochÄ™ monet, najstarsza jagielloÅ„ska pochodzi z XII wieku, pozostaÅ‚e sÄ… z wieku XVII i XVIII. ZnalazÅ‚ siÄ™ też tu kluczyk do szkatuÅ‚y pochodzÄ…cy z renesansu mniej wiÄ™cej z I PoÅ‚owy XVI wieku. Mamy też fragmenty piÄ™knie zdobionych okÅ‚adzin, nożyków, grzebieni, szpili oraz bardzo cennÄ… i rzadkÄ… część w archeologii, którym jest instrument muzyczny. To jest prawdopodobnie fujarka - powiedziaÅ‚ archeolog.
NajwiÄ™cej odkrytych zostaÅ‚o przedmiotów użytkowych, w tym naczyÅ„ ceramicznych, ale także Å‚yżew i pÅ‚uz koÅ›cianych. - Takich znaleziono wiele w pracach wykopaliskowych na terenie Targowiska. Ceramika jest najczęściej znajdywanym przedmiotem w archeologii. Znaleziono także niewielkÄ… ilość naczyÅ„ wczesnoÅ›redniowiecznych, natomiast znacznie wiÄ™cej jest w ich okresie późniejszym - mówiÅ‚ Tomasz Sawicki.
Na wystawie znalazÅ‚y siÄ™ tylko przedmioty, ale trzeba pamiÄ™tać, że na placu targowym znaleziono sporo obiektów, Å›wiadczÄ…cych o osadnictwie w tym miejscu. SÄ… to miÄ™dzy innymi jamy, póÅ‚ziemianki, paleniska, piece, czy Å›lady budowli drewnianych. Odkryto też cmentarzysko Å›redniowieczne, na które skÅ‚adaÅ‚o siÄ™ z kilkudziesiÄ™ciu grobów. - Groby te pochodzÄ… z XI i XII wieku. Nie byÅ‚y one tak bogato zdobione, jak groby wczeÅ›niejsze - stwierdziÅ‚ Tomasz Sawicki. Na terenie Targowiska, o czym wiedziaÅ‚o już wielu gnieźnian, znaleziono też obiekty wspóÅ‚czesne, pochodzÄ…ce z okresu II wojny Å›wiatowej. ByÅ‚y to szczeliny przeciwlotnicze, z których budowa jednej nie zostaÅ‚a ukoÅ„czona.
Badania archeologiczne pod Targowiskiem byÅ‚y jednymi z najwiÄ™kszych tego typu zadaÅ„, podjÄ™tych w historycznej części Gniezna. Jak wynika z badaÅ„, miejsce to byÅ‚o szczególnie mocno zamieszkane i użytkowane w XII wieku, potem rozwój tej części zostaÅ‚ zahamowany. Badacze podejrzewajÄ…, że może to mieć zwiÄ…zek z najazdem krzyżackim majÄ…cym miejsce w 1331 roku.
Archeolodzy na miejscu obecnego targowiska odnaleźli ok. 61400 fragmentów ceramiki, 445 fragmentów polepy oraz 24 000 szczÄ…tków zwierzÄ™cych.
Firma THOR ma jeszcze dużą ilość obiektów, którÄ… musi zbadać, opisać i podać konserwacji. Rezultat badaÅ„ zostanie przedstawiony także w formie monografii. Przedmioty te trafiÄ… potem do zasobów Muzeum PoczÄ…tków PaÅ„stwa Polskiego, jednak jak przyznaje Tomasz Sawicki może to nastÄ…pić dopiero za rok. Wtedy pracownicy muzeum postanowiÄ…, czy z obiektów tych zrobić kolejnÄ…, ale już wiÄ™kszÄ… wystawÄ™. Natomiast materiaÅ‚ zaprezentowany podczas wystawy na Nocy Muzeów w 75% wejdzie do ekspozycji wystaw staÅ‚ych MPPP.
Ekspozycję "Targowisko starożytności" można oglądać w holu MPPP do września 2015 roku.
