KapsuÅ‚Ä™ odkryli pracownicy budowlani, którzy 8 kwietnia rozpoczÄ™li kolejny etap prac na zewnÄ…trz Å›wiÄ…tyni. W niewielkiej tubie otwartej w obecnoÅ›ci rektora koÅ›cioÅ‚a ks. praÅ‚ata Kazimierza KociÅ„skiego, diecezjalnego konserwatora zabytków ks. kan. JarosÅ‚awa Bogacza, Bartosza PrzybyÅ‚y z Muzeum Archidiecezji GnieźnieÅ„skiej oraz Szymona JaÅ›kiewicza z WydziaÅ‚u Ekonomicznego ds. majÄ…tkowych gnieźnieÅ„skiej Kurii, znajdowaÅ‚o siÄ™ kilka monet sprzed I wojny Å›wiatowej oraz zdjÄ™cie remontowanej wówczas wieży z wykazem (na odwrocie) rzemieÅ›lników wykonujÄ…cych prace. W kapsule znajdowaÅ‚ siÄ™ również fragment niezidentyfikowanych jak dotÄ…d relikwii (koÅ›ci) oraz tzw. "agnusek", z Å‚aciÅ„skiego Agnus Dei, czyli kawaÅ‚ek biaÅ‚ego wosku w ksztaÅ‚cie pÅ‚asko-okrÄ…gÅ‚ym, z odciskiem na jednej stronie Baranka Bożego, na drugiej Å›w. Jana Chrzciciela. Wszystkie te artefakty zawiniÄ™te byÅ‚y w gazetÄ™ „Przewodnik Katolicki” z dnia 7 czerwca 1914 roku.
- SpodziewaliÅ›my siÄ™, że takÄ… wiadomość z przeszÅ‚oÅ›ci możemy znaleźć. Szczególnie cenne jest zdjÄ™cie, bo obrazuje nam, jak koÅ›cióÅ‚ wyglÄ…daÅ‚ w czasie remontu sprzed przeszÅ‚o stu lat i konkretnie, z imienia, nazwiska, a nawet daty urodzenia, wymienia tych, którzy te prace wówczas wykonywali - mówi ks. praÅ‚at Kazimierz KociÅ„ski.
Obecny remont gnieźnieÅ„skiego koÅ›cioÅ‚a pw. Å›w. Jana Chrzciciela rozpoczÄ…Å‚ siÄ™ latem ubiegÅ‚ego roku i jest prowadzony w ramach trwajÄ…cego projektu wspóÅ‚finansowanego ze Å›rodków Unii Europejskiej „Renowacja zespoÅ‚u trzech najstarszych koÅ›cioÅ‚ów Gniezna wraz z udostÄ™pnieniem infrastruktury informacyjnej i turystycznej”. Zakres prac obejmuje m.in. odnowienie elewacji Å›wiÄ…tyni, wymianÄ™ dachówki, naprawÄ™ muru oporowego, wymianÄ™ dachu wieży oraz wspomniane roboty budowlano-konserwatorskie przy jej heÅ‚mie.
W ramach projektu zakoÅ„czono już prace konserwatorskie we wnÄ™trzu prezbiterium koÅ›cioÅ‚a, które m.in. przywróciÅ‚y dawny blask unikalnej gotyckiej polichromii. Po zakoÅ„czeniu wszystkich robót – co planowane jest na październik tego roku – koÅ›cióÅ‚ bożogrobców ma zostać wÅ‚Ä…czony do oferty Biura Turystycznego „Wzgórze Lecha”, co oznacza, ze bÄ™dzie można zwiedzić go z przewodnikiem, podobnie jak katedrÄ™ czy Drzwi GnieźnieÅ„skie.
Historia gnieźnieÅ„skiego koÅ›cioÅ‚a pw. Å›w. Jana Chrzciciela zwiÄ…zana jest z Zakonem Rycerzy Grobu PaÅ„skiego (bożogrobców), którzy przybyli do Gniezna z Miechowa ok. 1179 roku za sprawÄ… kanonika gnieźnieÅ„skiego PrzecÅ‚awa. W 1243 roku PrzemysÅ‚aw i BolesÅ‚aw Pobożny ufundowali dla nich koÅ›cióÅ‚ i klasztor na leżącym wówczas poza obwarowaniami miasta Grzybowie. Budowle przetrwaÅ‚y do 1331 roku, gdy Gniezno najechali i spustoszyli Krzyżacy. Na miejscu zniszczonego koÅ›cioÅ‚a, jeszcze w tym samym stuleciu, wybudowano nowÄ… Å›wiÄ…tyniÄ™, która stoi do dziÅ›.
GnieźnieÅ„ski koÅ›cióÅ‚ pw. Å›w. Jana Chrzciciela jest jednÄ… z niewielu gotyckich Å›wiÄ…tyÅ„ w Polsce, która przetrwaÅ‚a do naszych czasów w nienaruszonym stanie. We wnÄ™trzu widoczne sÄ… liczne Å›lady jej dawnych opiekunów – bożogrobców. Ich znak, charakterystyczny podwójny krzyż, zobaczyć można zarówno na zwornikach przÄ™seÅ‚, jak i we wnÄ™kach przeznaczonych na sedilia czyli kamienne wnÄ™ki usytuowane w prezbiterium i przeznaczone na miejsca siedzÄ…ce dla zakonników.
W prezbiterium zachowaÅ‚a siÄ™ także unikalna gotycka polichromia, którÄ… odkryto podczas prac konserwatorskich na poczÄ…tku XX wieku, a która w ramach wspomnianego projektu poddana zostaÅ‚a czyszczeniu i konserwacji. Ukazuje ona gÅ‚owy królów i proroków Starego Testamentu. Wzrok zwiedzajÄ…cych przykuwajÄ… także pÅ‚askorzeźby przedstawiajÄ…ce m.in. sceny z życia Chrystusa, Matki Bożej i Jana Chrzciciela.
Z koÅ›cioÅ‚em Å›w. Jana Chrzciciela zwiÄ…zana jest także legenda tÅ‚umaczÄ…ca pochodzenie niewielkich wyżłobieÅ„ widocznych na zewnÄ™trznych murach Å›wiÄ…tyni. WedÅ‚ug podania sÄ… one Å›ladem pozostawionym przez pokutujÄ…ce dusze, które w jednÄ… noc w roku wstawaÅ‚y z grobów i usiÅ‚owaÅ‚y dostać siÄ™ do koÅ›cioÅ‚a, a ponieważ byÅ‚ zamkniÄ™ty, drążyÅ‚y w murach otwory, które oglÄ…dać można do dziÅ›.
źródÅ‚o: archidiecezja.pl aut. B. Kruszyk KAI, fot. Sz. JaÅ›kiewicz
