Nowe mieszkanie, Å›mierć bliskiego lub sÄ…siada, remont. Sytuacje, w których znajdujemy różne przedmioty po innych (bliskich lub obcych), sÄ… rozmaite. SÄ… to stare meble, zepsute urzÄ…dzenia, ubrania, a czasem też zdjÄ™cia czy inne pamiÄ…tki. Te ostatnie mogÄ… nie mieć wartoÅ›ci majÄ…tkowej, ale historycznÄ… już tak. Warto wiÄ™c je przekazać do muzeum czy archiwum, które oceni ich przydatność dla potomnych.
Swoim odkryciem postanowił podzielić się z nami jeden z gnieźnian. Pan Hubert jest mieszkańcem os. Orła Białego. Kilkanaście dni temu, wyjeżdżając z osiedla, zauważył iż na ogrodzeniu śmietnika zawieszony jest obraz. - Zobaczyłem, że jest w całkiem dobrym stanie. Stwierdziłem, że skoro ktoś go tu zostawił, to chyba nikt się nim nie interesuje, dlatego go wziąłem do domu. Wieczorem przyjrzałem się mu nieco bardziej - opowiada.
Obraz sam w sobie przedstawia sielski widok - starÄ… chatÄ™ otoczonÄ… drzewami i zbożem. Nie to, ani tym bardziej technika wykonania oraz jakość samej twórczoÅ›ci autora byÅ‚a ciekawa, ile... wÅ‚aÅ›nie on sam. Obraz zostaÅ‚ podpisany w prawym dolnym rogu "M. Uszakiewicz". Z drugiej strony pÅ‚ótna znalazÅ‚o siÄ™ nieco wiÄ™cej informacji. Data - lipiec 1965 roku oraz opis "Dom w Busku". Czy to poÅ‚ożenie obiektu widocznego na obrazie? Tego już nie wiadomo. To, co zaintrygowaÅ‚o znalazcÄ™, to dodatkowe adnotacje: "196381.OÅ›w. 31889. Fols.". Gnieźnianin wszystkie te dane wpisywaÅ‚ w wyszukiwarkÄ™ i tak natrafiÅ‚ na różne informacje, które uzbieraÅ‚y siÄ™ w konkretnÄ… historiÄ™.
Obraz, który znalazÅ‚ na Å›mietniku, zostaÅ‚ namalowany przez Mariana Uszakiewicza, powstaÅ„ca warszawskiego i więźnia niemieckich obozów koncentracyjnych. Jego życiorys jest przykÅ‚adem typowej, wojennej tuÅ‚aczki wielu Polaków, a jednoczeÅ›nie skryty tajemnicÄ…. UrodziÅ‚ siÄ™ w 1914 roku w Gnieźnie. W trakcie okupacji pojawiÅ‚ siÄ™ w Warszawie, gdzie pod pseudonimem "Ucho" walczyÅ‚ w Armii Krajowej. Po wybuchu powstania warszawskiego należaÅ‚ do 2. batalionu szturmowego „Jura-Radwana”. Po kapitulacji trafiÅ‚ do OÅ›wiÄ™cimia. Tam otrzymaÅ‚ numer obozowy 196 381, a po przeniesieniu do Flossenburga "przemianowano" go na numer 31 889. GdzieÅ› w trakcie okupacji lub też wczeÅ›niej, poznaÅ‚ JoannÄ™ Pilarczyk z SzamotuÅ‚, urodzonÄ… także w 1914 roku. W trakcie powstania warszawskiego byÅ‚a pielÄ™gniarkÄ… w szpitalu polowym przy ul. Chmielnej 26. Ożenili siÄ™ i osiedli w Gnieźnie. Ona zmarÅ‚a w 1991 roku, on w 2000 roku.
Pan Hubert hobbistycznie również interesuje siÄ™ malarstwem: - Tak jak na tym obrazie, również jestem zwolennikiem nakÅ‚adania farby na pÅ‚ótno i fajnie na tych drzewach czy Å‚Ä…ce widać kilka takich faktur, co fajnie oddziaÅ‚uje kolorystycznie. Fenomenalne jest to, że ten obraz ma tak żywe kolory, jak na te ponad 60 lat, które sobie liczy - stwierdziÅ‚.
Sam obraz jest w drewnianej ramce, niezbyt szczególnej. Sprawia trochÄ™ wrażenie, jakby lata spÄ™dziÅ‚ gdzieÅ› nie na Å›cianie, ale w jakimÅ› zamkniÄ™ciu lub warsztacie. Czy ktoÅ› robiÅ‚ porzÄ…dki, remont lub pozbywaÅ‚ siÄ™ rupieci z domu? Trudno powiedzieć. I tak wykazaÅ‚ siÄ™ wrażliwoÅ›ciÄ…, bo przecież można byÅ‚o wrzucić obraz po prostu do Å›mietnika, a tymczasem zawisÅ‚ na ogrodzeniu. Akurat trafiÅ‚ na kogoÅ›, kto wyczuÅ‚ iż coÅ› siÄ™ kryje za tym malunkiem. Co to może być? OglÄ…dajÄ…c to sam widok, a potem podpisy, do gÅ‚owy przychodzi wojenne doÅ›wiadczenie. Kto wie - być może malowanie byÅ‚o formÄ… terapii? W koÅ„cu w jakim celu autor zanotowaÅ‚ na obrazie swoje numery obozowe?
Nieoficjalnie ustaliliÅ›my, że Marian Uszakiewicz mieszkaÅ‚ na Winiarach i malowaniem zajmowaÅ‚ siÄ™ dÅ‚ugo. Jego prace mogÄ… znajdować siÄ™ także w domach innych gnieźnian. Pan Hubert póki co znaleziony obraz adoptowaÅ‚, ale wolaÅ‚by, żeby trafiÅ‚ w dobre rÄ™ce - może któraÅ› instytucja byÅ‚aby zainteresowana, jeÅ›li nie samÄ… estetykÄ…, to historiÄ…, którÄ… chciaÅ‚ przekazać malarz tym, którzy bÄ™dÄ… go oglÄ…dać w przyszÅ‚oÅ›ci...?
